तिब्बती ग्रामीण महिला चिकित्सक आङचो
चिकित्सा अवस्था सीमित भएकोले सामान्यतः मैले अनुभवबमोजिम उपचार गर्छु। सरकारले पैचिङबाट डाक्टर पठाएर हामीलाई चिकित्सा ज्ञान सिकाएको छ। गाउँलेको घरबीच टाढा भएकोले म जस्तो डाक्टर चार जना छन्। म 57 वर्षकी भएँ। अर्का एकजना सत्तरी वर्षका भन्दा बूढो हुनुहुन्छ। अरु दुई जना युवा छन् बाइस वर्षीका र तेँतीस वर्षीका। उनीहरु उच्च माध्यमिक स्कूल जान पाउन नसक्ने बच्चा थिए। गाउँलेको मतदानबाट छानिएर आली क्षेत्रमा तालिम लिएपछि गाउँको चिकित्सा केन्द्रमा जाखिर खान सुरु गरेका हुन्।
ग्रामीण चिकित्साको रुपमा रहेको आङचो चीनको खाली खुट्टे डाक्टर जस्तो गाउँलेलाई चिकित्सा समस्याको समाधान गर्न सहयोग गर्ने वापत हरेक महिना सरकारबाट एक हजार युआनको भत्ता लिनहुन्छ। उहाँले आफ्नो परिवारलाई खुवाउनुपर्छ। उहाँको घरमा जग्गा छ, साथै एक सय बीस खसी, अठार चौँरी गाइ पाल्नुभएको छ। यसबाहेक उहाँको चाम्बा कारखाना पनि संचालन गर्नुहुन्छ। हरेक विहान छ बजे उहाँ उठेपछि दिनभरि व्यस्त हुनुहुन्छ।
कम आय गाह्रो जीवन नै लुमा गाउँलगायत आली क्षेत्रका सबै गाउँलेको समस्या हो। बाहिरबाट पेशागत डाक्टर बोलाउन गाह्रो छ। घर नजिक पेशागत चिकित्सक बसेमा चिकित्सा केन्द्र स्थापित हुने स्थानीय बासिन्दाको अपेक्षा रहेको छ। त्यसबारे चर्चा गर्दै लुमा गाउँका लागि गार जिल्ला सरकारको अधिकारी लोसाङले भन्नुभयो—आवाज चार
सन् 2012 देखि तिब्बतका विभिन्न तहका सरकारले दुई लाख युआन लगाएर गाउँलेको जीवनस्तर उकास्न थाल्यो। लुमा गाउँका केही परियोजना अहिले तयारी भइरहेको छ। दूग्धव्यवसायका लागि गाई पालन र बाटो निर्माणलाई उदाहरणका रुपाम लिन सकिन्छ। चिकित्सा अवस्था साँचिकै दयनीय छ। एकातिर यो वर्तमानको प्रमुख कार्य होइन भने अर्कातिर विभिन्न तहबीच स्वीकृति कार्य निकै जटिल छ। तर गाउँ स्तरीय चिकित्सा गुणस्तर निश्चित भइसकेको छ। लुमा गाउँको चिकित्सा अफिस यसै वर्षमा स्थापना भइसकेको छ। तर भित्री भूमिबाट किनेको चिकित्सा प्रबन्ध अहिले यहाँ आइपुगेको छैन।