नेपालबाट निर्यात धेरै भएका पाँच वस्तुमा अधिकांश औद्योगिक उत्पादन

नेपाल उद्योग परिसंघका अध्यक्ष राजेश अग्रवाल अहिले जति निर्यात भएको छ त्यसलाई सकारात्मक लिनुपर्ने बताउनुहुन्छ। नेपालबाट पहिलोपटक सिमेन्ट निकासी गर्ने पाल्पा सिमेन्टका सञ्चालकसमेत रहेका अग्रवालले चालु वर्षको सात महिनामा २ अर्बभन्दा बढीको सिमेन्ट र क्लिंकर निर्यात हुनु आफैंमा सकारात्मक रहेको उल्लेख गर्दै वस्तुको परिमाण र मूल्यबीच सामान्यजस्यता कायम गराउनु मुख्य चुनौती रहेको बताउनुभयो। ‘सिमेन्ट तुलनात्मक रूपमा सस्तो उत्पादन हो र यसको ढुवानी लागत निकै महँगो छ,’ उहाँ भन्नुहुन्छ, ‘अहिले सिमेन्टको कर घटाएर मूल्य हिसाब गर्ने हो भने करिब ८ रुपैयाँ प्रतिकिलो मात्रै पर्न जान्छ। त्यसैले २ अर्बको निकासी ठूलो उपलब्धि मान्नुपर्छ।’ सरकारी तवरबाट सहजीकरण हुँदै गएमा भोलिका दिनमा निर्यात अझै बढाउन सकिने र यसै क्षेत्रमा रोजगारी समेत बढाउन सकिने उहाँको अनुभव छ।

नेपालमा हाल एनएस मार्क नभएका सिमेन्ट निर्यात गर्न नमिल्ने व्यवस्था छ। भारतको ब्यूरो अफ इन्डियन स्ट्यान्डडर्सले नेपाली कम्पनीका सिमेन्टलाई गुणस्तर सम्बन्धी परीक्षण प्रक्रिया पूरा गरेपछि आईएसआई मार्क दिने गर्छ। नेपाली कम्पनीले ओपीसी, पीपीसी र क्लिंकर निर्यातका लागि आईएसआई मार्क पाएका छन्। नेपाली सिमेन्ट उद्योगहरुले उत्पादनको खपत बढाउन सडक निर्माणका काममा समेत स्वदेशी सिमेन्ट नै प्रयोग गर्नुपर्ने माग गर्दै आएका छन् तर, हालसम्म यो व्यवस्था लागु हुन सकेको छैन। वैदेशिक व्यापारको खाडल बढ्दै जाँदा सरकारी नीतिको सकारात्मक प्रभावस्वरुप सिमेन्ट उद्योग निर्यातमा सफलता हात पार्न सफल भएको क्षेत्र हो।