#अल्पसंख्यक जाति#：यी जातिको आवाज विश्वमा फैलाउने प्रयास

दक्षिण-पश्चिम चीनमा पर्ने स छ्वान प्रान्तीय ल्याङ शान यी जातीय प्रिफेक्चरमा सी द नामक जिल्ला छ। त्यहाँको कुल जनसंख्यामा ९०.५ प्रतिशत यी जातीयहरू रहेका छन्। ५३ वर्षीय चिपुरकु सी द जिल्ला सांस्कृतिक संग्रहालयका प्रमुख हुनुहुन्छ। बाल्यकालमा उहाँ नृत्य गर्न र भाइलिन बजाउन सिक्नुभयो। यी जातीय परम्परागत बाजा कलाको उतराधिकार गर्न उहाँले स्थानीय गैरभौतिक सांस्कृतिक सम्पदाका उतराधिकारीबाट य्वे छिन नामक बाजा बजाउन सिक्नुभएको छ। छ वर्षअघि उहाँले य्वे छिन वाद्यवादन बालक्लब स्थापना गर्नुभयो।

अनुसन्धान अनुसार, दुई सय वर्षअघि य्वे छिन यी जातीय बस्ने क्षेत्रमा लोकप्रिय थियो। सामान्य जीवनमा प्रेमप्रेमिकाबीच माया व्यक्त गर्न वन महोत्सवमा पनि य्वे छिनले बजाएको संगीत चाहिन्थ्यो। विशेष गरी महोत्सवमा युवाहरू य्वे छिन बजाउँदै युवतीहरू संगीतका साथ नाच्ने गर्दथ्ये। तर हाल अरू गैर भौतिक सांस्कृतिक सम्पदाजस्तै यी जातीय य्वे छिन संगीतको उतराधिकारमा धेरै समस्या देखा परेको छ। सन् २००८ मा यी जातीय य्वे छिन संगीत ल्याङ शान प्रिफेक्चरको दोस्रो चरणको गैरभौतिक सांस्कृतिक सम्पदामा सूचिकृत भएको छ।

चिपुरकुको विचारमा पूर्वजबाट उतराधिकार भएको महत्वपूर्ण सांस्कृतिक सम्पदा भएका हुनाले सांस्कृतिक संग्रहालयको प्रमुखको हैसियतमा त्यसको उतराधिकार गर्ने आफ्नो दायित्व हो। विगत छ वर्षमा चिपुरकुले सी द जिल्ला जातीय माध्यमिक विद्यालयमा यी जातीय य्वे छिन बाजा बजाउन सिकाउनुभयो।

“आफ्नो जातीय संस्कृति र राम्रो चिनियाँ राष्ट्रिय संस्कृतिको उतराधिकार गर्नु दायित्व र जिम्मेवारी हो। यस क्षेत्रमा हाम्रा पुराना उतराधिकारीहरूमध्ये कोहीको निधन भयो, कोही बाजा बजाए तापनि संगीत बुझ्दैनन्। त्यसैले विद्यार्थीलाई सिकाउन सक्दैन र उतराधिकारी हुन सक्दैनन्।”