तिब्बतको सीमा क्षेत्रमा तैनाथ सैनिकको प्रेम कथा

सन् २००६ मा चुङछ्यो चे अर्थात् मध्य-शरद पर्वमा चीन र नेपालको सिमाना पुग्ने बितिकै सैनिक वाङ युङले प्रेमिकालाई चिट्ठी लेख्नुभयो। चिट्ठीमा उहाँले यी दिनहरूमा सम्पर्कविहिन हुनुको कारण फोनमा कुनै संकेत नभएको र भविष्यमा चिट्ठीद्वारा सम्पर्क गर्नुपर्ने कुरा लेख्नुभएको थियो। सन् २००७ को वसन्त चाडपछि वाङ युङले पनि प्रेमिकाको जवाफी चिट्ठी पाउनुभयो। तर यो ब्रेक अप चिट्ठी थियो। २३ वर्षीय वाङ युङको प्रेम असफल भएको थियो।

हाल पनि ३७ वर्षीय वाङ युङ ४ हजार ५ सय मिटर उचाइमा रहेको चीन-नेपाल सिमानामा तैनाथ हुनुहुन्छ। अहिले फरक कुरा के हो भने, उहाँ तिब्बत सैन्य क्षेत्रअन्तर्गत "लीच सिमाना तैनाथ मोडल कम्पनी" का प्रशिक्षक र एक ८ वर्षीय केटोको बुबा पनि हुनुहुन्छ।

शनयाङ सैनिक विद्यालयमा ३ वर्षको अध्ययनपछि छङ तु शहरमा २ वर्ष सैनिक तालिम लिएपछि उहाँले तिब्बतस्थित सिमाना क्षेत्रमा १५ वर्षदेखि सेवा गर्दैआउनुभएको छ। वाङ युङले २० वर्ष सैनिक सेवामा बिताइसक्नुभएको छ।

म यो कामलाई माया गर्छु। किनकि मेरा बुबा पनि सिमानामा तैनाथ सैनिक हुनुहुन्थ्यो। उहाँले चीन र उतर कोरियाबीचको सिमाना क्षेत्रमा ८ वर्ष काम गर्नुभयो। मेरो घरमा एउटा फोटो एल्बम छ। त्यस एल्मबममा पूरै बुबाको गश्ती तथा स्ट्यान्ड गार्ड गर्दाका फोटोहरू मात्र छन्। बाल्यकालदेखि नै बुबा ज्यादै महान भएको विचार लिएको थिएँ। त्यसैले मलाई पनि बाल्यकालदेखि नै सैनिक बन्ने इच्छा थियो। त्यसपछि परिवारसँग छलफल गरेर सेनामा भर्ना भएको थिएँ।

सन् २००६ मा तिब्बत जानुअघि वाङ युङको एक साताको विदा थियो। सो अवसरमा उहाँको घर फर्कँदा एकजना युवतीसँग परिचय भएको थियो। उहाँहरू चाँडै नै मायामा पर्नुभयो। त्यसपछि शिगाचेमा तालिम लिँदा वाङ युङले प्रेमिकासँग दैनिक सम्पर्क कायम राख्नुभयो। तर सिमानामा तैनाथ हुँदा मोबाइल फोनमा संकेत थिएन, ल्याण्ड लाइन टेलिफोन थिएन, हुलाक कार्यालयले १०-१५ दिनमा एकपटक चिट्ठी ल्याउँथ्यो। यसरी वाङ युङ र प्रेमिकाबीचको सम्पर्क टुट्यो। चार महिनापछि वाङ युङले चिट्ठी पाउनुभयो। चिट्ठीमा युवतीले लेखेकी थिइन्

तिमीले राम्री युवती खोजेर मलाई सम्पर्क गर्ने छैन भन्ने विचार लिन्छु। मैले यो भावना र सम्बन्धलाई मनमा प्रगाढ रुपमा राखेकी छु। तर चार महिनाको एक्लोपन म सहन सक्दिँन। तिमीले राम्री युवती भेट्नेछौ भन्ने मेरो विश्वास छ। यसका लागि तिमीलाई शुभकामना दिन्छु

वाङ युङ ग्रामिण क्षेत्रमा जन्मिनु भएको हो। उहाँ पढ्दा बुबा-आमा सधैँ बाहिर काम गर्नुहुन्थ्यो। सन् २००७ को विदामा वाङ युङले स छ्वान प्रान्तीय क्वाङ आनमा कार्यरत् आमालाई भेट्नुभएको थियो। आमाले उहाँलाई एउटा युवतीसँग परिचय गराउनुभयो। यी युवती हाल वाङ युङकी श्रीमती हुनुहुन्छ।

ससुरा पनि सिमानातैनाथ सैनिक हुनुहुन्थ्यो। उहाँ चान च्याङस्थित नौ सेनामा हुनुहुन्थ्यो। उहाँले म पनि सिमाना तैनाथ सैनिक भन्ने थाहा पाउनु भएपछि मलाई धेरै आदर गर्नुहुन्छ।

दुईजनाको भेट दुवैलाई रमाइलो अनि राम्रो लाग्यो। तेस्रो दिन ससुराले वाङ युङसँगै खाना खानुभयो।

तिमी कहाँ बस्छौ?

होटेलमा बस्छु।

तिमीहरूलाई राम्रो लाग्छ भने मेरो घरमै बस्नु। तिमी सैनिकहरूलाई घर फर्कन गाह्रो पनि छ। एक आपसबीच कुराकानी गर्न तिमीहरूसँग अझ बढी समय हुनेछ।

फोटोग्राफर: दुलहीले आफ्नो शीर आफ्नो दुलाहातिर अलि झुकाउनुहोस्, र अझ बढी हाँस्नुहोस्

दोस्रो वर्षको विदामा वाङ युङले आफूलाई बुझ्ने युवती चङसँग विवाह दर्ता गर्नुभयो। विवाह भए तापनि मायाका लागि दूरी चुनौती थियो।

प्रेमिका, माफ माग्छु। म तिमो ऋणी छु।

तिमी स्वास्थ्यमाथि ध्यान दिनु, बाहिर राम्ररी काम गर्नु, र घरको जिम्मेवारी म सम्हाल्ने छु।

उनी निकै महान छन् । उनको परिवार पनि सैन्य परिवार भएका हुनाले उनले मलाई धेरै बुझेकी छिन्। म उनको ऋणी छु।

विवाह भए तापनि भावनाको लागि दूरी पनि चुनौती हो

सन् २००८ मा हाम्रो तैनाथ क्षेत्रमा एउटा स्याटलाइट टेलिफोन सञ्चालन भयो। एक मिनेटमा १.१ युआन शुल्क लाग्थ्यो। हामीले पालैपालो घरमा फोन गर्न थाल्यौँ। फोन सञ्चालन भएपछि सम्पर्क गर्न अझ सजिलो र राम्रो भयो।

हरेक वर्ष उच्च उचाइमा तैनाथ सैनिकसँग ७७ दिनको विदा हुने गर्छ। आफन्तले पनि तैनाथ क्षेत्रमा यात्रा गर्नपाइन्छ। तर उचाइका कारण गम्भीर बिरामी हुनसक्ने र सानो छोरो तथा बुवा-आमालाई हेरचाह गर्नुपर्ने भएकोले सन् २०१४ मा एकपटक मात्रै वाङ युङकी श्रीमती तिब्बत जानुभएको थियो।

कुरियर: यो श्री वाङले तपाईँलाई दिनुभएको फूल हो। हेर्नुहोस्। तपाईँलाई जन्मदिनको शुभकामना!

धन्यवाद

असफल प्रेम अनुभवले मलाई प्रभाव पारेको छ। हुलाकी कहिले आउँछ भन्ने नसोचिकनै हरेक साता चिट्ठी लेख्ने गर्दथेँ। श्रीमती, बुवा-आमा पनि, चिट्ठी लेखिरहनु हुन्छ। त्यसबाहेक, मैले केही रोमान्टिक कुराहर पनि सिर्जना गर्नुपर्छ। श्रीमतीको जन्मदिवस र महत्वपूर्ण महोत्सवमा मैले इन्टर्नेट वा साथीमार्फत श्रीमतीलाई फूल उपहार दिने गर्छु। उनलाई अचम्म लाग्छ, खुशी लाग्छ। मेरी श्रीमती अझै याद गर्छिन्, हनिमून अवधिमा, मैले उनलाई भालु-पुतली पठाएको थिएँ।

मलाई रोमान्टिक कुरा मन पर्छ। तर म सधैँ तिमीलाई सहयोग गर्छु। भविष्यमा धेरै खर्च गर्नुपर्दैन। घर फर्केर बुबा-आमासँगै खाना खाएमा मलाई सन्तोष लाग्ने छ।

श्रीमती कति राम्री छिन्। म हर्षविभोर हुन्छु।

श्रीमतीबाहेक वाङयुङको अर्को दुःखको कुरा भनेको छोरालाई साथ दिने समय निकै कम हुनु हो।

बुवा, तपाईँ कहिले फर्कनुहुन्छ? बुवालाई सधैँ सम्झने छु।

बाल्यकालदेखि मलाई यस्तो लागेको छ। सेनाबाट सेवानिवृत्त भएपछि बुबाले बाहिर काम गर्नुभएको थियो। हरेक वर्ष वसन्त चाडको अवसरमा मात्रै घर फर्कनुहुन्थ्यो। त्यसैले मैले बुबालाई सम्मान गरे तापनि हालसम्म बुबासँग वैचारिक आदानप्रदान गर्न संकोच लाग्छ।

यो अनुभवलाई दोहोर्‍याउन नदिनका लागि वाङयुङले सक्दो प्रयासमा भिडियोद्वारा छोरोसँग सम्पर्क गर्नुहुन्छ।

म भिडियोबाट उनीसँग सम्पर्क गर्छु र सकेसम्म हेरविचार पनि गर्छु। उनले म राम्रो बुवा भएको भन्छ र नराम्रो बुवा पनि भन्छ। म उनलाई दोष दिनसक्दिन। विदाको समयमा उनलाई साथ दिन्छु।

वाङ युङ कार्यरत् तिब्बती सैन्य क्षेत्रअन्तर्गत लीच सिमाना तैनाथ नमूना कम्पनी सन् १९६० मा स्थापना भएको हो। यो कम्पनीले २१ सीमा स्तम्भ, ३९ पास र ४८२ किलोमिटरको सीमा रेखाको सुरक्षा तथा गश्ती कार्यको जिम्मेवारी लिएको छ।

सेनाको तैनाथ क्षेत्रको उचाइ करिब ४५६० मिटर हुनुका साथै वर्षभरि करिब २०० दिन धेरै हावा चल्ने गर्छ।

यस्तो अल्पाइन हाइपोक्सिया अर्थात् उच्च अक्षांशको वातावरणमा उभिनु मात्र सामान्य रूपमा २० केजीको भारी सहनु जस्तै हो। हरेक वर्ष सैनिकहरूले १४० पटकभन्दा बढी पहाडी क्षेत्रमा गश्ती गर्नुपर्छ। सो क्षेत्रमा गाडी पुग्न नसक्ने हुनाले सैनिकहरूले हिँडेर गश्ती गर्नुपर्ने बाध्यता छ।

सन् २०१५ को अप्रिल २५ तारिख नेपालमा ८.१ रेक्टर स्केलको भयंकर भूकम्प गएको थियो। कम्पनीमा पहिलो टोलीको हैसियतमा वाङ युङले सिमानाको केरुङ जिल्ला पुगेर उद्धार गर्नुभएको थियो।

त्यस दिनको मध्यान्ह दुई बजेर दश मिनेट जाँदा ओछ्यान हल्लाएको थियो। लगभग तीन मिनेटमा हामी अधिकारीहरू बैठक बसेर केरूङमा उद्धारको विषयबारे छलफल गरेका थियौँ। पहिले म केरूङमा काम गरेको थिएँ। त्यहाँको भौगोलिक अवस्था तथा पहाडबारे मलाई अझ बढी थाहा छ। त्यसैले मैले सक्रिय रूपमा त्यहाँ पठाउन अनुरोध गरेको थिएँ।

लगभग बीस मिनेटपछि वाङ युङ र सैनिकहरू त्यहाँबाट प्रस्थान गरेका थिए।

रसुवा जाने बाटोमा धेरै चट्टान हुनुका साथै भूकम्पका कारण धेरै ध्वस्त भएको थियो। बाटोमा उनीहरूले जीवनकै एक कठिन परीक्षाको अनुभव गरेका थिए।

एक तर्फ चट्टान, अर्कोतर्फ पहाड थियो। यस्तो वातावरणमा हामीहरू १८ किलोमिटर हिँडेका थियौँ। केरूङमा धेरै वनस्पति भएका हुनाले बाटोभरि पातपतिङ्गर पनि धेरै थियो। एकजना सैनिक पातपतिङ्गरमा टेक्दा खाल्टोमा खस्न पुगेका थिए। सौभाग्यवश, उनले एउटा रूख समाएर ज्यान बचाएका थिए।

सबैभन्दा खतरनाक क्षेत्र १० मिटर लामो र १ मिटर चौडा बाटो थियो। वरिपरि चट्टानको उचाइ करिब ५० मिटर थियो। बेला बेलामा माथिबाट ढुंगा खसिरहेको थियो। मैले कमान्डरलाई सो बारे जानकारी गराएँ। तर कमान्डरले हामीलाई जसरी भए पनि पार गर्न आदेश दिए। किनकि सर्वसाधारणले हामीलाई पर्खिरहेका थिए। हामी हिम्मत जुटाएर तुरुन्तै दौडिएर पार गर्‍यौँ। केही सैनिक झण्डै झण्डै खाल्डोमा खसेका थिए।

सर्वसाधारण- उनीहरू आए। अब डराउनु पर्दैन, डराउनु पर्दैन। मुक्ति सेना आयो।

त्यस बेला हामीलाई ज्यादै थकाइ लागेको थियो। तर सर्वसाधारणले जनमुक्ति सेना आए अब डराउनु पर्दैन भन्दै हाम्रा बारेमा बोलेको कुरा र हामीप्रति गरेको भरोसा सुनेर निकै उत्साह जागृत भएको थियो। त्यसपछि हामीले त्यहाँको वस्तुस्थितिको जानकारी गराउँदै हेलिकप्टर पठाएर फसेका पीडित सर्वसाधारणको उद्धार गर्‍यौँ।

मातृभूमिको दक्षिण-पश्चिमी ढोकाको सुरक्षा कवचको हैसियतमा गौरव गर्दै वाङ युङले भन्नुभयो। परिवारको समर्थन र आफ्नो पेशाप्रतिको सम्मान र मायाका कारण २० वर्षदेखि निरन्तर काम गर्दैआएको छु।

मेरो सबैभन्दा दुर्लभ प्रेम अनुभव, सबैभन्दा दुर्लभ युवा समय, सबै यहाँ छ। यहाँ मैले धेरै सपनालाई साकार तुल्याएको छु। म यो ठाउँलाई माया गर्छु।