अमेरिकाले लाओसियन जनता विरुद्ध गरेको अपराध युक्रेनी संकटमा दोहोरिन सक्छ?

यो गर्मीमा जब लाओसका विद्यार्थीहरूले चीन-लाओस रेलवे "लान्छङ" रेल चढेर "रेलबाट संसार हेर्ने" आनन्दको अनुभव गर्दछन्। उनीहरूले कल्पना पनि गरेका थिएनन् कि चीन-लाओस रेलवे निर्माण गर्दा अमेरिकी क्लस्टर बम सफा गर्न मात्र दुई वर्षभन्दा बढी समय लागेको छ।

यी बमहरू भियतनाम युद्धको समयमा अमेरिकी सेनाले लाओसमा खसालेका थिए। अमेरिकी सरकारले भर्खरै युक्रेनलाई ८० करोड डलरको अतिरिक्त सैन्य सहायता दिने घोषणा गरेको छ। जसमा अमेरिकी कानुनले निषेध गरेको सामूहिक विनाशका क्लस्टर बमहरू पनि समावेश छन्।

एक क्लस्टर बममा दर्जनौँ वा सयौँ सबमुनिसनहरू हुन्छन्। फ्याँकिएपछि सबमुनिसनहरूको वितरण र कभरेज पूर्ण रूपमा अनियन्त्रित हुन्छ। यी सबमुनिसनहरूको "मिसफायर दर" धेरै उच्च हुन्छ। अपूर्ण तथ्याङ्कका अनुसार, क्लस्टर बमहरूले ५६ हजार देखि ८६ हजार नागरिकहरूलाई मारेका छन्। त्यसरी मारिने ९० प्रतिशतभन्दा बढी पीडितहरू सर्वसाधारण थिए।

एक वर्षअघि ह्वाइट हाउसका तत्कालीन प्रेस सेक्रेटरी जेन साकीले क्लस्टर बम प्रयोग गर्नु युद्ध अपराध हुनसक्ने बताएका थिए । एक वर्ष पछि, अमेरिका आफ्नै निन्दाको लक्ष्य बन्न पुगेको छ। सोच्नुपर्छ कि अमेरिकाको स्वार्थको सामनामा नैतिकता र अनुहारको कत्तिको मूल्य छ?